Toegankelijkheidsonderzoek

Rapport:
Audit digitale toegankelijkheid website Gemeente Rotterdam


Onderzoeker
Renate, Swink; Jules Ernst, 200 OK
Datum
10 februari 2023
Opdrachtgever
Gemeente Rotterdam

Samenvatting onderzoeksresultaat

De website Gemeente Rotterdam voldoet nog niet aan WCAG 2.1 niveau AA. Er zijn 26 van de 50 succescriteria waar één of meer fouten zijn gevonden. In dit document is vastgelegd in hoeverre de website voldoet aan de toegankelijkheidseisen die vastgelegd zijn in WCAG, de Web Content Accessibility Guidelines.

De website rotterdam.nl is onderzocht tussen 19 december en 30 december 2022. De hercontrole is uitgevoerd op 10 februari 2023. Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van de evaluatiemethode WCAG-EM. Doel van dit rapport is om te bepalen welke verbeteringen nodig zijn om dit digitaal kanaal toegankelijker te krijgen.

Het onderzoek richt zich specifiek op de toegankelijkheid van de website voor mensen met een functiebeperking, zoals mensen die blind, doof, laaggeletterd zijn of andere functieproblemen hebben. Voor hen is het van belang dat de website technisch en inhoudelijk zo is ingericht dat de site voor hen goed bruikbaar is. Een website optimaliseren voor toegankelijkheid heeft meer voordelen; het maakt de website beter bruikbaar voor iedereen (bijvoorbeeld ook voor mensen die op hun mobieltje kijken in een zonnige omgeving) en het maakt de site beter vindbaar in zoekmachines.

Scope van de evaluatie

Naam website Gemeente Rotterdam
Scope van de website Binnen de scope van het onderzoek valt:
  • Alle pagina's op www.rotterdam.nl.
  • De PDF documenten op backend-dvg.rotterdam.nl.
Buiten de scope van het onderzoek valt:
  • Subwebsite(s) waarbij de HTML en/of het systeem afwijkt van de onderzochte website.
  • Alle externe systemen en websites waar via www.rotterdam.nl met een link naar wordt verwezen.
Conformiteitsdoel WCAG 2.1 niveau AA
Basisniveau van toegankelijkheid ondersteund Gangbare browsers en hulpsoftware.

Overzicht toetsresultaat

Principe Voldoende Onvoldoende Onbekend
1 Waarneembaar 11 9 0
2 Bedienbaar 8 9 0
3 Begrijpelijk 5 5 0
4 Robuust 0 3 0
Totaal 24 26 0

Leeswijzer

Dit onderzoek is een momentopname. De website kan inmiddels veranderd zijn. De gevonden problemen zijn slechts voorbeelden. Ga daarom bij elk probleem de gehele website na of dit ook op andere plaatsen voorkomt. Dit onderzoek is slechts een steekproef van een aantal pagina's. Er zijn zo veel mogelijk verschillende type pagina's opgenomen in de sample om zo een goede indruk te krijgen van de toegankelijkheid. Let op! Bij het aanbrengen van verbeteringen of wijzigingen op de website/app kunnen nieuwe problemen ontstaan. Succescriteria gemarkeerd met "Niet aanwezig" worden automatisch goedgekeurd. Succescriteria gemarkeerd met "Onbekend" worden niet goedgekeurd.

Uitgebreide toetsresultaten


1. Waarneembaar

1.1 Tekstalternatieven

1.1.1 Niet-tekstuele content (Niveau A)

Alle niet-tekstuele content die aan de gebruiker wordt gepresenteerd, heeft een tekstalternatief dat een gelijkwaardig doel dient, behalve voor de hierna vermelde situaties.

Informatie over succescriterium 1.1.1 Niet-tekstuele content

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: De website bevat decoratieve SVG-iconen, zoals het vergrootglas, het mobieltje, de kaart en de wereldbol in de header van de pagina. Een SVG wordt niet herkend als afbeelding door browsers en hulpsoftware. Daarom kan er met de rol 'img' en het title-element als eerste child element van het SVG-element een alternatieve tekst worden toegevoegd. Voor decoratieve SVG's geldt het advies ze te verbergen voor hulpsoftware met aria-hidden. Dit geldt ook voor de > iconen, waaronder bij 'Meer nieuws' onder 'Nieuws' op de homepage.

Op meerdere pagina's, waaronder op pagina https://www.rotterdam.nl/waterloket, wordt met een icoon aangegeven dat een link naar een externe pagina verwijst. Dit icoon wordt op de pagina geplaatst met CSS en heeft geen alternatieve tekst. Zorg ervoor dat de informatie die dit icoon geeft ook beschikbaar is voor bezoekers die gebruikmaken van hulpsoftware, bijvoorbeeld door met screenreader-only tekst 'verwijst naar externe pagina' toe te voegen aan de linktekst.

Op elke pagina wordt (zodra de cookies zijn geaccepteerd) een mogelijkheid geboden om feedback te geven via 'Geef uw mening'. Hiervoor worden afbeeldingen van sterren gebruikt. Voor deze sterren is geen alternatieve tekst geboden. Zo leest NVDA in Firefox het volgende voor op de plek van de sterren: 'middelgrote witte ster'.


1.2 Op tijd gebaseerde media

1.2.1 Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen) (Niveau A)

Voor media met vooraf opgenomen louter-geluid en vooraf opgenomen louter-videobeeld is het volgende waar, behalve als de audio of video een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld:

Informatie over succescriterium 1.2.1 Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen)

Uitkomst: Niet aanwezig


1.2.2 Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen) (Niveau A)

Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle vooraf opgenomen audiocontent in gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld.

Informatie over succescriterium 1.2.2 Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen)

Uitkomst: Voldoende


1.2.3 Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen) (Niveau A)

Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media of audiodescriptie van de vooraf opgenomen videocontent geleverd voor gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld.

Informatie over succescriterium 1.2.3 Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen)

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: De video op pagina https://www.rotterdam.nl/waterloket bevat geen audiodescriptie. Audiodescriptie is gesproken tekst die is toegevoegd aan het standaard audiospoor om belangrijke visuele details te beschrijven, die niet vanuit het standaard audiospoor alleen te begrijpen zijn, zoals teksten die wel in beeld komen maar niet te horen zijn. In deze video gebeurt dat onder andere op 0:10, met de tekst 'Waar gaat dat heen dan?'. Daarna komt ook de naam en de functietitel van de spreker in beeld. De audiodescriptie is belangrijk voor blinde bezoekers, die niet kunnen zien wat in beeld gebeurt/verschijnt. Voeg een alternatief toe, bijvoorbeeld een transcript voor doofblinde bezoekers, en voeg ook een audiodescriptie toe om ook te voldoen aan succescriterium 1.2.5. Dit geldt ook voor de video op pagina https://www.rotterdam.nl/praat-en-denk-mee-jongeren.


1.2.4 Ondertitels voor doven en slechthorenden (live) (Niveau AA)

Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle live audiocontent in gesynchroniseerde media.

Informatie over succescriterium 1.2.4 Ondertitels voor doven en slechthorenden (live)

Uitkomst: Niet aanwezig


1.2.5 Audiodescriptie (vooraf opgenomen) (Niveau AA)

Er wordt een audiodescriptie geleverd voor alle vooraf opgenomen videocontent in gesynchroniseerde media.

Informatie over succescriterium 1.2.5 Audiodescriptie (vooraf opgenomen)

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: De video op pagina https://www.rotterdam.nl/waterloket bevat geen audiodescriptie. Audiodescriptie is gesproken tekst die is toegevoegd aan het standaard audiospoor om belangrijke visuele details te beschrijven, die niet vanuit het standaard audiospoor alleen te begrijpen zijn, zoals teksten die wel in beeld komen maar niet te horen zijn. In deze video gebeurt dat onder andere op 0:10, met de tekst 'Waar gaat dat heen dan?'. Daarna komt ook de naam en de functietitel van de spreker in beeld. De audiodescriptie is belangrijk voor blinde bezoekers, die niet kunnen zien wat in beeld gebeurt/verschijnt. Voeg daarom een audiodescriptie toe aan deze video. Dit geldt ook voor de video op pagina https://www.rotterdam.nl/praat-en-denk-mee-jongeren.


1.3 Aanpasbaar

1.3.1 Info en relaties (Niveau A)

Informatie, structuur en relaties overgebracht door presentatie kunnen door software bepaald worden of zijn beschikbaar in tekst.

Informatie over succescriterium 1.3.1 Info en relaties

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op pagina https://www.rotterdam.nl/search?zoekopdracht=verhuizen kunnen bezoekers resultaten filteren door selectievakjes aan te vinken. De tekst 'Filter op' is niet gekoppeld aan de groep selectievakjes. Koppel de tekst door een fieldset en legend combinatie te gebruiken.

Op pagina's https://www.rotterdam.nl/uw-gegevens en op pagina https://www.rotterdam.nl/praat-en-denk-mee-jongeren komt een opsomming voor met één item. Dit is verwarrend voor bezoekers die gebruikmaken van bijvoorbeeld voorleessoftware omdat zij niet weten of content voor hen verborgen is, of in zijn geheel niet aanwezig is. Gebruik alleen de lijst elementen als het daadwerkelijk om een opsomming gaat.

Op pagina https://www.rotterdam.nl/bezwaar-indienen-tegen-afwijzing-parkeervergunning is er een kop 'Regels voor een bezwaar' (H2). Deze kop bevat geen content omdat deze direct wordt opgevolgd door een kop 'Tijd om bezwaar te maken' met hetzelfde niveau (H2). Bezoekers die gebruikmaken van voorleessoftware kunnen aan de hand van een sneltoets of een koppenlijst over een pagina navigeren om snel informatie te vinden; zorg daarom voor een correcte koppenstructuur.

Deze bevinding is ontstaan na het oplossen van een eerdere bevinding:
De PDF op pagina https://backend-dvg.rotterdam.nl/media/583?download=1 bevat niet ingesloten lettertypes. Wanneer een lettertype niet aanwezig is op de computer van degene die de PDF bekijkt, kan de tekst worden getoond in een ander lettertype dan de auteur heeft bedoelt, waardoor toegankelijkheidsproblemen kunnen ontstaan. Zorg ervoor dat alle lettertypes/tekst ingesloten zijn in de PDF.


1.3.2 Betekenisvolle volgorde (Niveau A)

Als de volgorde waarin content wordt gepresenteerd van invloed is op zijn betekenis, kan een correcte leesvolgorde door software bepaald worden.

Informatie over succescriterium 1.3.2 Betekenisvolle volgorde

Uitkomst: Voldoende


1.3.3 Zintuiglijke eigenschappen (Niveau A)

Instructies die geleverd worden om content te begrijpen en te bedienen zijn niet alleen afhankelijk van zintuiglijke eigenschappen van componenten zoals vorm, kleur, omvang, visuele locatie, oriëntatie of geluid.

Informatie over succescriterium 1.3.3 Zintuiglijke eigenschappen

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: In de PDF op pagina https://backend-dvg.rotterdam.nl/media/583?download=1 wordt onder andere verwezen naar het 'symbooltje met het pennetje'. Vermijd het verwijzen naar locatie, kleuren, vormen in instructies of benoem ook tenminste de toegankelijke naam van de betreffende knop.


1.3.4 Weergavestand (Niveau AA)

De content beperkt de weergave en bediening niet tot een enkele presentatie-oriëntatie, zoals staand of liggend, tenzij een specifieke presentatie-oriëntatie essentieel is.

Informatie over succescriterium 1.3.4 Weergavestand

Uitkomst: Voldoende


1.3.5 Identificeer het doel van de input (Niveau AA)

Het doel van elk invoerveld waarmee informatie van de gebruiker wordt verzameld, kan door software bepaald worden wanneer:

Informatie over succescriterium 1.3.5 Identificeer het doel van de input

Uitkomst: Voldoende


1.4 Onderscheidbaar

1.4.1 Gebruik van kleur (Niveau A)

Kleur wordt niet als het enige visuele middel gebruikt om informatie over te brengen, een actie aan te geven, tot een reactie op te roepen of een visueel element te onderscheiden.

Informatie over succescriterium 1.4.1 Gebruik van kleur

Uitkomst: Voldoende


1.4.2 Geluidsbediening (Niveau A)

Als een geluidsweergave op een webpagina automatisch meer dan 3 seconden speelt, is er of een mechanisme beschikbaar om de geluidsweergave te pauzeren of te stoppen, of er is een mechanisme beschikbaar om het geluidsvolume onafhankelijk van het overall systeemvolume te regelen.

Informatie over succescriterium 1.4.2 Geluidsbediening

Uitkomst: Niet aanwezig


1.4.3 Contrast (minimum) (Niveau AA)

De visuele weergave van tekst en afbeeldingen van tekst heeft een contrastverhouding van ten minste 4,5:1, behalve in de volgende gevallen:

Informatie over succescriterium 1.4.3 Contrast (minimum)

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op onder andere https://www.rotterdam.nl/contact staat een ReadSpeaker-widget. Wanneer de knop 'Lees voor' focus heeft, kleurt de tekst wit en is de contrastratio tussen de witte tekst en de witte achtergrond 1:1 waar dat minimaal 4,5:1 moet zijn. Dit komt op alle pagina's met ReadSpeaker functionaliteit voor.

Op pagina https://www.rotterdam.nl/search?zoekopdracht=verhuizen komt paginering voor. De actieve pagina is te herkennen aan de groene tekstkleur met een lichtgroene achtergrond. De contrastratio tussen de groene tekst (HEX #00811F) en de witte achtergrond is 4,2:1 waar dat minimaal 4,5:1 moet zijn.

Op pagina https://www.rotterdam.nl/search?zoekopdracht=verhuizen staat onder ieder zoekresultaat grijze tekst. De contrastratio tussen de grijze tekst (Hex #7C8B90) en de witte achtergrond is 3,5:1 waar dat minimaal 4,5:1 moet zijn.

De PDF op pagina https://backend-dvg.rotterdam.nl/media/583?download=1 bevat oranje tekst. De contrastratio tussen de tekst (HEX #ED7D31) en de witte achtergrond is 2,7:1 waar dat minimaal 4,5:1 moet zijn.

De PDF op pagina https://backend-dvg.rotterdam.nl/media/583?download=1 bevat rode tekst. De contrastratio tussen de tekst (HEX #FF0000) en de witte achtergrond is 3,9:1 waar dat minimaal 4,5:1 moet zijn.


1.4.4 Herschalen van tekst (Niveau AA)

Behalve voor ondertitels voor doven en slechthorenden en afbeeldingen van tekst, kan tekst zonder hulptechnologie tot 200% geschaald worden zonder verlies van content of functionaliteit.

Informatie over succescriterium 1.4.4 Herschalen van tekst

Uitkomst: Voldoende


1.4.5 Afbeeldingen van tekst (Niveau AA)

Als de gebruikte technologieën de visuele weergave tot stand kunnen brengen, wordt tekst gebruikt in plaats van afbeeldingen van tekst om informatie over te brengen, behalve in de volgende gevallen:

Informatie over succescriterium 1.4.5 Afbeeldingen van tekst

Uitkomst: Voldoende


1.4.10 Reflow (Niveau AA)

Content kan zonder verlies van informatie of functionaliteit en zonder te moeten scrollen in twee dimensies, worden weergegeven voor:

Met uitzondering van delen van de content die voor het gebruik of de betekenis een tweedimensionale lay-out vereisen.

Informatie over succescriterium 1.4.10 Reflow

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Wanneer bezoekers met schermgrootte 1280 bij 1024 pixels inzoomen naar 400% op pagina https://www.rotterdam.nl/contact zijn niet alle teksten in de contentblokken meer leesbaar. Onder 'Langskomen' is de zichtbare tekst bijvoorbeeld enkel nog 'Bij de gemeente Rotterdam kunt u veel producten online aanvragen. Kijk hier als u toch..'. Zorg er dat bezoekers kunnen inzoomen zonder verlies van functionaliteit of informatie.

Wanneer bezoekers met schermgrootte 1280 bij 1024 pixels inzoomen naar 400% is de titel 'Toegankelijkheidsverklaring' op pagina https://www.rotterdam.nl/toegankelijkheid niet meer leesbaar zonder horizontaal te scrollen. Zorg ervoor dat tekst niet van de pagina af valt en vermijd daarbij het gebruik van een scrollbalk. Een vergelijkbaar probleem komt voor op pagina https://www.rotterdam.nl/uw-gegevens, waar meerdere koppen (zoals 'Verwerkingsregister') niet meer geheel leesbaar zijn.

Wanneer bezoekers met schermgrootte 1280 bij 1024 inzoomen naar 125%, verandert het submenu op onder andere pagina https://www.rotterdam.nl/aanmelden-parkeren-bezoek-en-mantelzorgers 'Ga direct naar' in een eigen uitklapbaar menu. Wanneer bezoekers verder inzoomen, bijvoorbeeld naar 400%, staat de knop om het menu te openen hinderlijk over de content van de pagina heen, waardoor onderliggende content niet of moeilijker zichtbaar is. Zorg ervoor dat er geen content verborgen wordt door overlappende elementen. Dit geldt voor alle pagina's met deze menustructuur.

Op desktop is aan de zijkant van het scherm een knop 'Geef uw mening' aanwezig. Wanneer bezoekers met schermgrootte 1280 bij 1024 pixels inzoomen tot 400% dan bedekt 'Geef uw mening' het rechterdeel van het scherm. De tekkst hieronder is nooit leesbaar.


1.4.11 Contrast van niet-tekstuele content (Niveau AA)

De visuele weergave van het volgende heeft een contrastverhouding van ten minste 3:1 ten opzichte van aangrenzende kleuren:

Informatie over succescriterium 1.4.11 Contrast van niet-tekstuele content

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op onder andere https://www.rotterdam.nl/contact staat een Readspeaker-widget. Wanneer de knop om het menu in de widget te openen focus heeft, kleurt de knop wit en is de contrastratio tussen het icoon en de witte achtergrond 1:1 waar dat minimaal 3:1 moet zijn. Dit komt op alle pagina's met ReadSpeaker functionaliteit voor.


1.4.12 Tekstafstand (Niveau AA)

Bij content die wordt geïmplementeerd met opmaaktalen die de volgende stijleigenschappen voor tekst ondersteunen, is er geen sprake van verlies van content of functionaliteit door het instellen van alle volgende, en door het niet wijzigen van andere stijleigenschappen:

Uitzondering: Menselijke talen en scripts die geen gebruik maken van een of meer van deze stijleigenschappen voor tekst in schriftelijke tekst, kunnen voldoen aan de eisen door alleen gebruik te maken van de eigenschappen die bestaan voor de betreffende combinatie van taal en script.

Informatie over succescriterium 1.4.12 Tekstafstand

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Wanneer bezoekers de tekstafstand wijzigen naar de waarden zoals beschreven in succescriterium, zijn niet alle teksten in de contentblokken op pagina https://www.rotterdam.nl/contact meer leesbaar. Onder 'Langskomen' is de zichtbare tekst bijvoorbeeld enkel nog 'Bij de gemeente Rotterdam kunt u veel producten online aanvragen. Kijk hier als u toch..'. Zorg er dat bezoekers de tekstafstand kunnen wijzigen zonder verlies van functionaliteit of informatie.


1.4.13 Content bij hover of focus (Niveau AA)

Wanneer aanvullende content zichtbaar wordt en daarna weer verborgen, door het gebruik van hover met de aanwijzer of focus met het toetsenbord, gelden de volgende zaken:

Uitzondering: De visuele weergave van de aanvullende content wordt beheerd door de user agent en wordt niet aangepast door de auteur.

Informatie over succescriterium 1.4.13 Content bij hover of focus

Uitkomst: Voldoende


2. Bedienbaar

2.1 Toetsenbordtoegankelijk

2.1.1 Toetsenbord (Niveau A)

Alle functionaliteit van de content is bedienbaar via een toetsenbordinterface zonder dat afzonderlijke toetsaanslagen aan tijd gebonden zijn, behalve als de onderliggende functie een invoer vereist die afhangt van het pad dat de gebruiker aflegt en niet alleen van de eindpunten.

Informatie over succescriterium 2.1.1 Toetsenbord

Uitkomst: Voldoende


2.1.2 Geen toetsenbordval (Niveau A)

Als de toetsenbordfocus met de toetsenbordinterface verplaatst kan worden naar een component van de pagina, dan kan de focus ook met alleen de toetsenbordinterface weer van dat component weg worden bewogen. En, als er meer nodig is dan de standaard pijl- of tabtoetsen of andere standaard methoden om de focus te verplaatsen, dan wordt de gebruiker geïnformeerd over de manier waarop de focus kan worden verplaatst.

Informatie over succescriterium 2.1.2 Geen toetsenbordval

Uitkomst: Voldoende


2.1.4 Enkel teken sneltoets (Niveau A)

Wanneer een sneltoets in content wordt geïmplementeerd door alleen letters (inclusief hoofdletters en kleine letters), leestekens, cijfers of symbolen te gebruiken, geldt ten minste één van de volgende zaken:

Informatie over succescriterium 2.1.4 Enkel teken sneltoets

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Als de website (of webapp) gebruikmaakt van sneltoetsen, mogen die de werking van screenreaders niet in de weg zitten. De videospeler op pagina https://www.rotterdam.nl/waterloket bevat sneltoetsen, deze moeten uitgeschakeld worden. In Youtube kan je de sneltoetsen uitschakelen door in de URL van de ingebedde video parameter 'disablekb=1' toe te voegen aan de url. Dit geldt ook voor de video op pagina https://www.rotterdam.nl/praat-en-denk-mee-jongeren.


2.2 Genoeg tijd

2.2.1 Timing aanpasbaar (Niveau A)

Voor elke tijdslimiet die door de content wordt ingesteld, geldt ten minste één van de volgende zaken:

Informatie over succescriterium 2.2.1 Timing aanpasbaar

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Wanneer bezoekers in het formulier 'Geef uw mening' geen sterren hebben gekozen, verschijnt er een foutmelding. In Chrome verdwijnt deze melding na enige tijd, waardoor sommige bezoekers niet voldoende tijd hebben om de melding te lezen. Zorg ervoor dat foutmeldingen blijven staan totdat de bezoeker de fout heeft opgelost. (In Firefox verschijnt de melding over de sterren heen en kan je niet zien wat je fout hebt gedaan.)


2.2.2 Pauzeren, stoppen, verbergen (Niveau A)

Voor alle bewegende, knipperende, scrollende of automatisch actualiserende informatie gelden alle volgende zaken:

Informatie over succescriterium 2.2.2 Pauzeren, stoppen, verbergen

Uitkomst: Niet aanwezig


2.3 Toevallen en fysieke reacties

2.3.1 Drie flitsen of beneden drempelwaarde (Niveau A)

Webpagina's bevatten niets wat meer dan drie keer flitst in enige periode van één seconde of de flits is beneden de algemene flits- en rodeflitsdrempelwaarden.

Informatie over succescriterium 2.3.1 Drie flitsen of beneden drempelwaarde

Uitkomst: Voldoende


2.4.1 Blokken omzeilen (Niveau A)

Er is een mechanisme beschikbaar om blokken content die op meerdere webpagina's worden herhaald te omzeilen.

Informatie over succescriterium 2.4.1 Blokken omzeilen

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: De website bevat een manier om herhalende blokken content over te slaan. Echter verwijst de link 'Ga naar inhoud' op pagina https://www.rotterdam.nl/search?zoekopdracht=verhuizen niet naar de inhoud. Zorg ervoor dat ook op onconventionele pagina's zoals zoekresultaten en 404 pagina's, bezoekers herhalende blokken content over kunnen slaan.

Op elke pagina, bijvoorbeeld op bevindt zich de zogenaamde skiplink, de link om herhalende blokken over te slaan. De link staat echter achter het kruimelpad en de H1. En dat is geen herhalende content. De bedoeling is dat de skiplink hiervoor terecht komt.


2.4.2 Paginatitel (Niveau A)

Webpagina's hebben titels die het onderwerp of doel beschrijven.

Informatie over succescriterium 2.4.2 Paginatitel

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Pagina https://www.rotterdam.nl/search?zoekopdracht=verhuizen heeft geen beschrijvende titel. Een paginatitel is een belangrijke navigatiehulp voor veel bezoekers. Zorg er daarom voor dat iedere pagina een unieke, beschrijvende titel heeft, in dit geval bijvoorbeeld 'Zoekresultaten' of 'U heeft gezocht naar 'zoekterm''.


2.4.3 Focus volgorde (Niveau A)

Als een webpagina sequentieel genavigeerd kan worden en de navigatiesequenties hebben invloed op de betekenis of het gebruik, dan krijgen focusbare componenten de focus in de juiste volgorde waardoor betekenis en bedienbaarheid behouden blijft.

Informatie over succescriterium 2.4.3 Focus volgorde

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Deze bevinding is ontstaan na het oplossen van een eerdere bevinding:
Wanneer bezoekers met de toetsenbord door het navigatiemenu in de header van iedere pagina navigeren en een menu item openen met de entertoets, verschuift de toetsenbordfocus weer naar de adresbalk en gaat vanaf daar verder op de pagina. Zorg ervoor dat wanneer bezoekers een menu openen, zij ook in het menu terecht komen met het toetsenbord.

Op onder andere https://www.rotterdam.nl/contact staat een ReadSpeaker-widget. Wanneer bezoekers met het toetsenbord door het ReadSpeaker menu navigeren en vervolgens verder navigeren, blijft het menu openstaan. Hierdoor valt het menu over andere content heen. Zorg ervoor dat het menu direct sluit wanneer de bezoeker verder navigeert, of dat bezoekers het menu zelf moeten sluiten, bijvoorbeeld met een sluit-knop. Dit komt op alle pagina's met ReadSpeaker functionaliteit voor.

Deze bevinding is ontstaan na het oplossen van een eerdere bevinding:
Op onder andere pagina https://www.rotterdam.nl/waterloket komen uitklapbare knoppen voor. Eerder kregen de interactieve items focus, dat is nu niet meer het geval. Nu krijgt echter wel een onzichtbaar element na iedere knop focus, en wordt de FAQ-vraag twee maal voorgelezen.

Op pagina https://www.rotterdam.nl/vraagwijzer staat een iframe waarbij de focusvolgorde onlogisch is. De focusvolgorde voert eerst langs de locatiemarkers op de kaart, en daarna pas langs de filters. Kaartapplicaties hoeven niet aan de WCAG standaard te voldoen. Echter, wanneer de kaart voor navigatiedoeleinden dient - wat hier het geval is -, dan moet de informatie (zoals de adressen), ook op een andere, toegankelijke manier worden aangeboden.


Het linkdoel kan bepaald worden uit enkel de linktekst of uit de linktekst samen met zijn door software bepaalde linkcontext, behalve daar waar het doel van de link een dubbelzinnige betekenis zou kunnen hebben voor gebruikers in het algemeen.

Informatie over succescriterium 2.4.4 Linkdoel (in context)

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op pagina https://www.rotterdam.nl/search?zoekopdracht=verhuizen komt paginering voor. Het linkdoel van de paginanummers bestaat enkel uit een cijfer. Dit is onvoldoende beschrijvend. Pas de linktekst aan, bijvoorbeeld door 'Pagina' toe te voegen.

Deze bevinding is ontstaan na het oplossen van een eerdere bevinding:
Wanneer bezoekers inzoomen op pagina https://www.rotterdam.nl/zoeken?zoekopdracht=verhuizen is de filteroptie bedienbaar via een dialoogvenster door op een knop te drukken. Eerder was deze knop niet bedienbaar met het toetsenbord. Nu wel, echter heeft link om het dialoogvenster weer te sluiten (het X-icoon) geen toegankelijke naam. Er wordt nu wel voorgelezen dat er een link aanwezig is, maar niet waar de link naar verwijst.

De PDF op pagina https://backend-dvg.rotterdam.nl/media/1354?download=1 bevat linkteksten zonder toegankelijke linktekst in de vorm van een alternatieve tekst voor annotaties. Schermlezers kunnen zichtbare linktekst lezen, maar door de schermtekst te vervangen door zinvolle alternatieve tekst voor links in een PDF-document kunnen links toegankelijker worden gemaakt. Auteurs kunnen de standaard linktekst vervangen door een /Alt-vermelding voor de Link-tag. Wanneer de Link-tag een /Alt-vermelding heeft, negeren schermlezers de waarde van alle zichtbare tekstobjecten in de Link-tag en gebruiken ze de /Alt-vermelding voor de linktekst. Dit geldt ook voor de PDF op pagina https://backend-dvg.rotterdam.nl/media/583?download=1.


2.4.5 Meerdere manieren (Niveau AA)

Er is meer dan één manier beschikbaar om een webpagina binnen een verzameling webpagina's te vinden, behalve wanneer de webpagina het resultaat is van, of een stap in, een proces.

Informatie over succescriterium 2.4.5 Meerdere manieren

Uitkomst: Voldoende


2.4.6 Koppen en labels (Niveau AA)

Koppen en labels beschrijven het onderwerp of doel.

Informatie over succescriterium 2.4.6 Koppen en labels

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op meerdere pagina's, waaronder op pagina https://www.rotterdam.nl/buurt-bestuurt komt een ReadSpeaker-widget voor. De toegankelijke naam van de knop om het ReadSpeaker menu te openen is hier 'undefined'. Dit is geen beschrijvende naam voor de knop. Geef de knop een beschrijvende (Nederlandstalige) naam om dit probleem op te lossen.

Het iframe op pagina https://www.rotterdam.nl/aanvraag-avg-privacy-verzoek-inzage-persoonsgegevens heeft enkel als titel 'webform'. Dit is te weinig omschrijvend. Geef het iframe een beschrijvende titel zoals 'Formulier aanvraag verzoek inzage persoonsgegevens' om dit probleem op te lossen.


2.4.7 Focus zichtbaar (Niveau AA)

Elke gebruikersinterface die met een toetsenbord te bedienen is, heeft een bedieningswijze waarbij de indicator van de toetsenbordfocus zichtbaar is.

Informatie over succescriterium 2.4.7 Focus zichtbaar

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: In de header van iedere pagina komt een vertaalfunctie voor. Wanneer het select element in het dialoogvenster toetsenbordfocus heeft, is dat niet zichtbaar. Zorg ervoor dat bezoekers die gebruikmaken van het toetsenbord om over de pagina te navigeren weten waar zij zich op de pagina bevinden door een duidelijke focusrand toe te voegen. Let op: De eisen omtrent focus zichtbaarheid worden strenger in de WCAG 2.2. Lees er meer over op: https://www.w3.org/WAI/WCAG22/Understanding/focus-appearance-minimum.html.

Op pagina https://www.rotterdam.nl/vraagwijzer staat een kaartapplicatie. Wanneer de vraagwijzers in de applicatie toetsenbordfocus hebben, is dat slechts heel kort zichtbaar. Vervolgens is het niet meer duidelijk waar de toetsenbordfocus zich bevindt. Kaartapplicaties hoeven niet te voldoen aan de WCAG standaard, echter moet de informatie die voor navigatiedoeleinden bestemd is (zoals de adressen van de locaties) dan wel op een andere, toegankelijke manier worden aangeboden.


2.5 Input modaliteiten

2.5.1 Aanwijzergebaren (Niveau A)

Alle functionaliteit waarmee bij de bediening gebruik wordt gemaakt van meerpunts- of padgebaseerde gebaren, kan worden bediend met een enkele aanwijzer zonder een padgebaseerd gebaar, tenzij een meerpunts- of padgebaseerd gebaar essentieel is.

Informatie over succescriterium 2.5.1 Aanwijzergebaren

Uitkomst: Niet aanwezig


2.5.2 Aanwijzerannulering (Niveau A)

Voor functionaliteit die kan worden bediend met een enkele aanwijzer, geldt ten minste één van de volgende zaken:

Informatie over succescriterium 2.5.2 Aanwijzerannulering

Uitkomst: Voldoende


2.5.3 Label in naam (Niveau A)

Bij componenten van de gebruikersinterface met labels die tekst of afbeeldingen van tekst bevatten, bevat de naam de tekst die visueel wordt weergegeven.

Informatie over succescriterium 2.5.3 Label in naam

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: In de header van iedere pagina komt een vertaalfunctie voor. De zichtbare naam van de knop om de functie te openen is 'Translate'. De toegankelijke naam van de knop is echter 'Talen switch', omdat dit op het button element is toegevoegd met een aria-label. Hierdoor kunnen bezoekers die gebruikmaken van spraakgestuurde navigatie de knop niet of moeilijk bedienen. Zorg ervoor dat het zichtbare label altijd voorkomt in de toegankelijke naam, het liefst vooraan.

Op onder andere https://www.rotterdam.nl/contact komt een ReadSpeaker-widget voor. De zichtbare naam van de knop om te beginnen met voorlezen is 'Lees voor'. De toegankelijke naam is 'ReadSpeaker webReader: Luister met webReader'. Hierdoor kunnen bezoekers die gebruikmaken van spraakgestuurde navigatie de knop niet of moeilijk bedienen. Zorg ervoor dat het zichtbare label altijd voorkomt in de toegankelijke naam, het liefst vooraan. Dit komt op alle pagina's met ReadSpeaker functionaliteit voor.


2.5.4 Bewegingsactivering (Niveau A)

Functionaliteit die kan worden bediend door de beweging van een apparaat of beweging van een gebruiker, kan ook worden bediend met componenten van de gebruikersinterface. De reactie op de beweging kan worden uitgeschakeld om onbedoelde activering te voorkomen, behalve wanneer:

Informatie over succescriterium 2.5.4 Bewegingsactivering

Uitkomst: Niet aanwezig


3. Begrijpelijk

3.1 Leesbaar

3.1.1 Taal van de pagina (Niveau A)

De standaard menselijke taal van elke webpagina kan door software bepaald worden.

Informatie over succescriterium 3.1.1 Taal van de pagina

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: De taal op de pagina https://www.rotterdam.nl/en/new-in-rotterdam is Engels, maar de ingestelde taal binnen het lang-attribuut in de HTML in de broncode van de pagina is Nederlands. Bezoekers die gebruikmaken van voorleessoftware krijgen de pagina nu mogelijk niet goed (of onverstaanbaar) voorgelezen. Geef in de broncode de juiste landcode aan binnen het lang-attribuut.
P.S. Na het laden van de pagina wordt alsnog het lang-attribuut aangepast in "en". Het is niet duidelijk of elke screenreader hier goed mee omgaat. Overigens is de link naar de homepage op het logo niet vertaald naar Engels.


3.1.2 Taal van onderdelen (Niveau AA)

De menselijke taal van elke passage of zin in de content kan door software bepaald worden, behalve waar het gaat om eigennamen, technische termen, woorden uit een onbepaalde taal en woorden of zinsdelen die deel zijn gaan uitmaken van het jargon van de onmiddellijk omringende tekst.

Informatie over succescriterium 3.1.2 Taal van onderdelen

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: In de header van iedere pagina komt een vertaalfunctie van Deepl voor. De functie is Engelstalig, maar er is geen taalwissel aangegeven in de code. Hierdoor leest voorleessoftware de tekst voor in de ingestelde taal van de hoofdpagina (Nederlands), waardoor de tekst niet goed te verstaan is. Geef een taalwissel aan om dit probleem op te lossen.

Op pagina https://www.rotterdam.nl/search?zoekopdracht=verhuizen komt paginering voor. De toegankelijke naam van de knop om naar de volgende pagina te navigeren is 'next page'. Biedt interactieve elementen zoals knoppen en links zoveel mogelijk aan in de hoofdtaal van de pagina, of geef een taalwissel aan waar nodig.

Wanneer bezoekers inzoomen op pagina https://www.rotterdam.nl/parkeervergunning-bewoner-aanvragen verandert het submenu 'Direct naar' in een eigen, uitklapbaar menu. De knop om dat menu weer te sluiten heeft als toegankelijke naam 'close menu'. Biedt interactieve elementen zoals knoppen en links zoveel mogelijk aan in de hoofdtaal van de pagina, of geef een taalwissel aan waar nodig.

Op rotterdam.nl is een knop 'Geef uw mening' die een venster opent. Het kiezen van 1-5 sterren is verplicht. De foutmelding die verschijnt wanneer bezoekers dat niet doen, is Engelstalig. Biedt instructies en foutmeldingen aan in de hoofdtaal van de pagina, in dit geval Nederlands.


3.2 Voorspelbaar

3.2.1 Bij focus (Niveau A)

Als een component van de gebruikersinterface de focus krijgt, dan veroorzaakt dat geen contextwijziging.

Informatie over succescriterium 3.2.1 Bij focus

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Deze bevinding is ontstaan na het oplossen van een eerdere bevinding:
Op rotterdam.nl wordt gebruikgemaakt van DeepL om vertalingen te doen. Wanneer bezoekers een taal selecteren verandert de pagina direct van taal. Zorg ervoor dat bezoekers hun wijziging zelf doorgeven door een submit-knop toe te voegen.


3.2.2 Bij input (Niveau A)

Verandering van de instelling van een component van de gebruikersinterface veroorzaakt niet automatisch een contextwijziging, tenzij de gebruiker geïnformeerd is over het gedrag vóór het gebruik van de component.

Informatie over succescriterium 3.2.2 Bij input

Uitkomst: Voldoende


3.2.3 Consistente navigatie (Niveau AA)

Navigatiemechanismen, die op meerdere webpagina's binnen een verzameling webpagina's herhaald worden, komen elke keer dat ze worden herhaald in dezelfde relatieve volgorde voor, tenzij een verandering wordt geïnitieerd door de gebruiker.

Informatie over succescriterium 3.2.3 Consistente navigatie

Uitkomst: Voldoende


3.2.4 Consistente identificatie (Niveau AA)

Componenten die dezelfde functionaliteit hebben binnen een verzameling webpagina's worden consistent geïdentificeerd.

Informatie over succescriterium 3.2.4 Consistente identificatie

Uitkomst: Voldoende


3.3 Assistentie bij invoer

3.3.1 Foutidentificatie (Niveau A)

Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt, dan wordt het onderdeel waar de fout zit geïdentificeerd en wordt de fout tekstueel aan de gebruiker meegedeeld.

Informatie over succescriterium 3.3.1 Foutidentificatie

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op rotterdam.nl is een knop 'Geef uw mening' die een venster opent. Het kiezen van 1-5 sterren is verplicht. Er verschijnt geen duidelijke foutmelding, de tekst luidt 'Selecteer een van de opties'. Dat is slechts een instructie. Zorg voor een goede foutmelding.


3.3.2 Labels of instructies (Niveau A)

Als de content gebruikersinvoer vereist, dan worden labels of instructies geleverd.

Informatie over succescriterium 3.3.2 Labels of instructies

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op rotterdam.nl is een knop 'Geef uw mening' die een venster opent. In dit venster is een veld, 'Laat hier uw mening achter'. Zodra je begint te typen verdwijnt de naam van dit veld. Zorg dat de naam van het veld altijd zichtbaar blijft zodat mensen die moeite hebben om iets te onthouden weten wat ze in dit veld moeten doen.


3.3.3 Foutsuggestie (Niveau AA)

Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt en suggesties voor verbetering bekend zijn, dan worden de suggesties aan de gebruiker geleverd, tenzij dit de beveiliging of het doel van de content in gevaar zou brengen.

Informatie over succescriterium 3.3.3 Foutsuggestie

Uitkomst: Voldoende


Voor webpagina's die wettelijke verplichtingen of financiële transacties voor de gebruiker uitvoeren, die, door de gebruiker te beheren gegevens in gegevensopslagplaatsen verwijderen of wijzigen, of die antwoorden van de gebruiker verzenden, geldt minstens één van de volgende zaken:

  1. Omkeerbaar: Verzendingen kunnen ongedaan gemaakt worden.
  2. Gecontroleerd: Door de gebruiker ingevoerde gegevens worden gecontroleerd op invoerfouten en de gebruiker wordt de mogelijkheid gegeven om ze te verbeteren.
  3. Bevestigd: Er is een mechanisme beschikbaar voor het beoordelen, bevestigen en verbeteren van informatie voordat de verzending wordt voltooid.

Informatie over succescriterium 3.3.4 Foutpreventie (wettelijk, financieel, gegevens)

Uitkomst: Niet aanwezig


4. Robuust

4.1 Compatibel

4.1.1 Parsen (Niveau A)

In content die geïmplementeerd is met opmaaktalen hebben elementen volledige begin- en eindtags, zijn elementen genest volgens hun specificatie, bevatten elementen geen dubbele attributen en zijn alle ID's uniek, behalve waar de specificatie deze eigenschappen toelaat.

Informatie over succescriterium 4.1.1 Parsen

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Deze bevinding is ontstaan na het oplossen van een eerdere bevinding:
De PDF op pagina https://backend-dvg.rotterdam.nl/media/583?download=1 heeft als basiselement (het eerste element in de codestructuur) 'codes'. Net als bij HTML heeft een PDF een basiselement nodig, waarbinnen alle andere codes vallen. Bij HTML is dat <html>, bij PDF's is dat <Document>. Dit geldt ook voor de PDF op pagina https://backend-dvg.rotterdam.nl/media/1354?download=1.


4.1.2 Naam, rol, waarde (Niveau A)

Voor alle componenten van de gebruikersinterface (inclusief, maar niet uitsluitend voor formulierelementen, links en door scripts gegenereerde componenten), kunnen de naam (name) en rol (role) door software bepaald worden; toestanden (states), eigenschappen (properties) en waarden (values) die door de gebruiker ingesteld kunnen worden, kunnen door software ingesteld worden; en kennisgeving van veranderingen in deze items is beschikbaar voor user agents, met inbegrip van hulptechnologieën.

Informatie over succescriterium 4.1.2 Naam, rol, waarde

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: De website bevat een cookiemelding. De knoppen 'Accepteer cookies' en 'Weiger cookies' verzenden gegevens over de voorkeuren van de bezoeker naar een server, maar hebben niet als type 'submit', maar 'button'. Zorg ervoor dat het type knop overeenkomt met de functie van de knop.


4.1.3 Statusberichten (Niveau AA)

In content die is geïmplementeerd met opmaaktalen kunnen statusberichten door software bepaald worden met behulp van rol (role) of eigenschappen (properties), zodat hulptechnologieën de berichten aan de gebruiker kunnen presenteren zonder dat ze de focus krijgen.

Informatie over succescriterium 4.1.3 Statusberichten

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op pagina https://www.rotterdam.nl/aanvraag-avg-privacy-verzoek-inzage-persoonsgegevens verschijnt aanvullende tekst wanneer bezoekers voor 'Ja' kiezen als antwoord op de vraag 'Heeft u een vraag over uw gegevens bij de GGD?'. Bezoekers die gebruikmaken van voorleessoftware krijgen hier geen melding van. Zij weten niet dat er aanvullende content is verschenen. Zorg ervoor dat bezoekers die het scherm niet kunnen zien ook over deze informatie beschikken, bijvoorbeeld met een live region. Ditzelfde probleem komt in het iframe formulier vaker voor.

Op pagina https://www.rotterdam.nl/zoeken?zoekopdracht=verhuizen kan je een nieuwe zoekopdracht opgeven. Er verschijnen direct nieuwe resultaten. Hier krijgen bezoekers die gebruikmaken van voorleessoftware geen melding van. Het is dan niet duidelijk dat de nieuwe zoekopdracht is uitgevoerd en er nieuwe resultaten op het scherm staan.

Op pagina https://www.rotterdam.nl/subsidie-winkelgebieden-en-bedrijventerreinen-aanvragen kan je via de knop 'Voorbeeldweergave' de ingevulde bekijken. Als je verplichte velden hebt overgeslagen verschijnt er een foutmelding. Hulpsoftware krijgt geen informatie over deze verandering. Iemand die het scherm niet kan zien heeft geen idee wat er gebeurt op het scherm. (Getest met NVDA en Firefox).

Advies: Als je een nieuwe pagina oproept binnen rotterdam.nl zie je het scherm naar boven scrollen. Visueel lijkt alles in orde. Kies bijvoorbeeld een van de pagina's die in de footer staat, zoals 'Over deze site'. Met voorleessoftware wordt de nieuwe pagina aangekondigd. Deze wijkt af ten opzichte van hoe sommige voorleessoftware een nieuw geladen pagina aankondigt. Maar voor voorleeshulpgebruikers lijkt het duidelijk dat een nieuwe pagina is geladen. Helaas kunnen ze geen gebruikmaken van alle functionaliteit die hun voorleessoftware biedt, zoals het al dan niet automatisch voorlezen van de hele pagina. Dat werkt niet op een single page website. Als de pagina geladen is verwacht je dat de leescursor bovenin de pagina staat. Als je de voorleessoftware echter opdracht geeft om de pagina verder voor te lezen blijk je niet bovenin te staan maar gaat de voorleessoftware door op de plek waar je op de laatste link hebt geklikt, dus 'Over deze site'.

Onderbouwing van de evaluatie

Het onderzoek is uitgevoerd op basis van de evaluatiemethode van het W3C, WCAG-EM. Dit gebeurt grotendeels handmatig door een steekproef te nemen. Voor een quickscan geldt dat we slechts delen uit deze methodiek gebruiken. Ondanks alle zorgvuldigheid en ervaring van de onderzoeker kan het voorkomen dat een probleem niet gesignaleerd is. Houd er rekening mee dat in een volgend onderzoek bepaalde onderdelen anders worden beoordeeld omdat technologieën en hulpsoftware worden doorontwikkeld. Bij het handmatig onderzoek wordt gebruik gemaakt van tools.

Steekproef getoetste webpagina's

Ondersteunende technieken

Webbrowsers (useragents) en andere software

Bij dit onderzoek is de volgende software gebruikt:

Bronnen

Deze rapportage is grotendeels gemaakt met de online evaluatietool van W3C.

Aanvullende opmerkingen

De volgende opmerkingen zijn zaken die wij tegen kwamen en geen onderdeel zijn van het toegankelijkheidsonderzoek.

Op rotterdam.nl wordt gebruik gemaakt van Readspeaker. In het rapport zijn al een aantal belangrijke toegankelijkheidsbevindingen benoemd. Er zijn meer toegankelijkheidsissues in Readspeaker. Zo wordt in het instellingenscherm de status van de helpfunctionaliteit niet opgemerkt door hulpsoftware, werkt het vergroten van tekst niet en hebben de knoppen bij het kiezen van kleur geen naam (visueel wordt er met de muis wel een tooltip getoond). Zo zitten er waarschijnlijk meer issues in. Omdat dit buitensporig veel tijd kost om volledig te onderzoeken houden we het bij een paar belangrijke problemen. Advies is om de organisatie achter Readspeaker aan te spreken op de toegankelijkheid van hun product.

Op rotterdam.nl is een mogelijkheid om je mening te geven. Hier is een link aanwezig genaamd 'Melding, vraag of klacht? Klik hier.'. Deze wijst naar een pagina die niet bestaat.

Bron: toegankelijkheidsonderzoek.nl/rotterdam.nl/audit/
Geprint: 2025-03-13 09:49:48 v2.4-011